Thursday, January 28, 2016

ေဆးဝါးပညာရွင္(Pharmacist)


ေဆးဝါးကၽြမ္းက်င္သူပညာရွင္တစ္ေယာက္(Pharmacist)ရဲ႔ အခန္းက႑က အခုအခါမွာ ေဆးညႊန္းစာျဖည့္ရံု(သို႔)ေဆးေပးရံုတို႔ထက္ ပိုတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြအမ်ားအျပားရွိလာပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္တြင္ ေဆးရံု၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈဌာနနဲ႔ ေဆးေပးခန္းမ်ားမွာ ျဖစ္ေစ၊ အိမ္ေတြမွာေတာင္မွ လူနာေစာင့္ေရွာက္မႈအခန္းက႑တြင္ သူတို႔ေလးေတြ တက္ၾကြစြာ ပါဝင္ေနၾကပါၿပီ။ 
တာဝန္က်ရာ နယ္ပယ္အသီးသီး၌  ထမ္းေဆာင္ၾကရင္း သူတို႔လုပ္ေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းမြန္ေစတဲ့ အၿမဲတမ္းနံပါတ္တစ္အခ်က္ကေတာ့ သူတို႔ေတြရဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့စိတ္ထားရွိျခင္းလို႔ဆိုရင္ အံ့ျသစရာမဟုတ္ပါ။ ထူးခၽြန္ထက္ျမက္တဲ့ professional pharmacistတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔  အေရးပါတဲ့အဓိကေသာ့ခ်က္ကေတာ့ ASK လို႔ေခၚတဲ့ စိတ္ေနသေဘာထား(Attitude), စြမ္းရည္(Skills)နဲ႔ ဗဟုသုတ(Knowledge)တို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။

Pharmacists ေတြက antibioticsလို႔ေခၚတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြ လူနာေတြကို သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာသံုးဖို႔နဲ႔ မလိုအပ္ဘဲမသံုးမိေစရန္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တားဆီးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လုပ္သက္ႏုေသးတဲ့ Pharmacistsေတြအေနနဲ႔ သင္ယူဖို႔အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ စိန္ေခၚမႈတိုင္းကို ယူႏိုင္သမၽွယူပါ။ မွန္ကန္တဲ့ေစ့ေဆာ္မႈရွိျခင္းက pharmacistတိုင္းရဲ႔ဘဝထဲကို ဝင္ေရာက္လာမယ့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို လက္ခံဖို႔ စိတ္ဆႏၵရွိျခင္းကဲ့သို႔ အလားတူအေရးပါပါတယ္။ Pharmacistsေတြအတြက္ စဥ္းစားရမယ့္စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ကေတာ့ လက္ရွိတည္ရွိေနတဲ့systems and processေတြကို တိုးတက္လာမဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြကို ရွာေဖြရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာ ျမန္မာျပည္မွာေကာင္းမြန္စြာမလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသးတဲ့အတြက္ Pharmacy Fieldကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေပၚထြက္ဖို႔နဲ႔ လ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲဖို႔ Pharmacistsတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။

Pharmacistsေတြအတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္နယ္ပယ္နဲ႔ အထူးျပဳေရြးခ်ယ္စရာမ်ိဳးစံုကို ထိေတြ႔ၿပီး မိမိႏွစ္သက္စိတ္ဝင္စားမဲ့အရာကိုရွာေဖြကာ မိမိprofessionalတိုးတက္ျမင့္မားလာေစဖို႔နဲ႔ အေကာင္းဆံုးစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရးေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ၄င္းတို႔မွာ Regulatory Control & Drug Management(ဥပမာ-FDA၊WHOနဲ႔မူးယစ္ထံုထိုင္းေဆးဝါးထိန္းခ်ဳပ္မႈဌာန)၌လည္းေကာင္း၊ Community Pharmacy(လူနာမ်ားနဲ႔ထိေတြ႔ၿပီး ေဆးေရာင္း၊ေဆးစပ္၊ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္းတို႔ကို ေဆးေပးခန္း၊လက္လီေဆးဆိုင္မ်ား)၌လည္းေကာင္း၊ Industrial Pharmacy (ေဆးဝါးစက္ရံုမ်ား)၌လည္းေကာင္း၊ Hospital Pharmacy(ေဆးရံု)၌လည္းေကာင္း၊ Academic Activities(education, pharmaceutical practice, and research in schools of pharmacy)၌လည္းေကာင္း လုပ္ကိုင္ႏိုင္ပါတယ္။ Pharmacistsေတြဟာ စိတ္ထားျမင့္ျမတ္ၿပီး အားအင္အျပည့္နဲ့ လူနာေတြရဲ့က်န္းမာေရးဆိုင္ရာေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားကို ျဖည့္စြမ္းေပးဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။

ေဆးဝါးမ်ားကို က်ိဳးေၾကာင္းေလ်ာ္ညီစြာသံုးဖို႔၊သိုေလွာင္ထိန္းသိမ္းတတ္ဖို႔နဲ႔ လြဲမွားစြာအသံုးခ်မႈေလ်ာ့က်ေစမဲ့နည္းလမ္းမ်ားကို က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားနဲ႔ ျပည္သူမ်ားကို ေသခ်ာရွင္းျပရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးဗူးပါစာရြက္မ်ား၌ "ask your pharmacist" ဆိုတဲ့စာပိုဒ္ေလးမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အၿမဲလိုလိုပါေနတတ္ပါတယ္။ Pharmacistsေတြဟာ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းရဲ႔ အဓိကအခန္းက႑တစ္ခုျဖစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႔ဗဟုသုတေတြကို လိုလားစြာမၽွေဝဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ေဆးတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုတန္ျပန္သက္ေရာက္ႏိုင္မႈနဲ႔ဆိုးက်ိဳးမ်ား၊ ေဆးတစ္ခုက အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာက်န္းမာေရးအေျခအေနမွာ ကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ျခင္း၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးအသိကို ပညာေပးျခင္း၊ျမွင့္တင္ျခင္းနဲ႔ အေရးေပၚေစာင့္ေရွာက္မႈရႏိုင္မဲ့ေနရာေတြကို နားလည္သိရွိေအာင္ ရွင္းျပေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ေခတ္နဲ႔အညီေဆးပညာအသိၾကြယ္ဝလာေစဖို႔ စာမ်ားမ်ားဖတ္ဖို႔လိုသလို သက္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းခြင္မွာ ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္မႈရွိဖို႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။

စင္ကာပူအမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္(National University of Singapore)က  ျပည္နယ္ထဲရွိ တစ္ခုတည္းေသာ Pharmacyေက်ာင္းျဖစ္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈကို ပထမအထိ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ပါတယ္။ Pharmacyေက်ာင္းေလၽွာက္ထားသူမ်ားဟာ  junior collegeမွာ basic sciences ျဖစ္တဲ့ (biology, chemistry, Physics) and mathematicsစတဲ့ သိပၸံဘာသာရပ္တစ္ခုခုကိုယူၿပီး၂ႏွစ္တက္ဖို႔ လိုပါတယ္။  အဲဒီထဲမွ အေတာ္ဆံုး၁၅%ကိုသာ ၄ႏွစ္တာprofessional degreeျဖစ္တဲ့ B.S. Pharmacy တက္ဖို႔ ခြင့္ျပဳ ပါတယ္။ ဘြဲ႔ရၿပီးေနာက္  pre-registration pharmacy training အျဖစ္ community or hospital setting မွာ ၉လဆက္တက္ရပါတယ္။ အဲဒီtrainingၿပီးတာနဲ႔  pharmacist license ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ စဥ္ဆက္မျပတ္ သင္တန္းေတြတက္ၿပီး ၄င္းမွPoints ေတြယူကာ Registered Pharmacistတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ Up-to-Date အၿမဲလုပ္ေနရပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ ဒီ Professionalဟာ ႏိုင္ငံတစ္ကာမွာ အေရးပါၿပီး လစာေကာင္းတဲ့အလုပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ဒါ့အျပင္ Registered Pharmacist တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ ႏိုင္ငံျခားမွာ မလြယ္ကူလွပါ။  Pharmacistရဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈေသာ့ခ်က္က စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာကို ေပြ႔ပိုက္ၿပီး အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ားကို မ်က္ေျခမျပတ္ ရွာေဖြစူးစမ္းပါလို႔ တိုက္တြန္းရင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ Pharmacist Role ကို ဝိုင္းဝန္းျမွင့္တင္ထိန္းသိမ္းၾကပါစို႔။

Reference- Pharmacist’s key to success: Seek opportunities, embrace challenges from MIMS

No comments: