စင္ကာပူကေသြးလွဴ ဘဏ္အေၾကာင္း

ေသြးလွဴ ျခင္းဟာ ဖ်ားနာျခင္းနဲ႔ထိခိုက္ဒဏ္ရာအမ်ိဳ းမ်ိဳ းကို ကုသရန္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ လူနာရွင္မ်ားအတြက္ ေသြးလွဴ ဒါန္းသူမ်ားဟာ သူတို႔ဘဝရဲ႔မွီခိုအားကိုးစရာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အေရးေပၚေဆးကုသမႈမ်ားျဖစ္တဲ့ အက္ဆီးဒင့္လူနာမ်ား၊ အၾကီးစားခြဲစိတ္မႈျဖစ္တဲ့ ကိုယ္အဂၤါအစားထိုးကုသမႈ၊ ကင္ဆာ၊ ေသြးကင္ဆာ(သို႔) ေသြးအားနည္းေရာဂါေဝဒနာရွင္မ်ားနဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေနမွာရွိတဲ့  ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ား စသည္တို႔မွာ ေသြးမ်ားကို အသံုးျပဳ ေနရပါတယ္။ လူ႔သက္တမ္းရွည္လာတာနဲ႔အမၽွ အသက္ကယ္ေဆးကုထံုးမ်ား  ပိုမိုေခတ္မီတိုးတက္လာသလို ေဆးရံုသစ္ေတြလဲ အမ်ားအျပားေဆာက္လုပ္လာသျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ေသြးအေျမာက္အျမားလိုအပ္ေနပါတယ္။ လိုအပ္ပါက သင့္ေတာ္တဲ့ေသြးလွဴ ရွင္မ်ားထံ ဖုန္း၊sms (သို႔)အီးေမးလ္တို႔နဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကပါတယ္။

စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ ေသြးကိုအခ်ိဳ းက်ခြဲေဝအသံုးျပဳ ၾကပါတယ္။ အေထြေထြခြဲစိတ္မႈ(General Surgery)မွာ ၅၅%၊ အေထြေထြေဆးေလာက(General Medicine)မွာ ၂၅%၊  ေသြးေရာဂါ(Haematology)အတြက္ ၁၄%နဲ႔ အေရးေပၚနဲ႔ထိခိုက္မႈ(Accident & Emergency)အတြက္ ၆%ဆိုၿပီး ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ေသြးလွဴ ဒါန္းႏိုင္တဲ့ေနရာမ်ားကေတာ့ Bloodbank@HSA (Health Science Authority) ပင္မေသြးလွဴ ဘဏ္ရံုးခ်ဳပ္၊ Bloodbank@Woodlands၊ Bloodbank@DhobyGhaut ၊ Bloodbank@Westgate Tower (သို႔)Mobile Blood Drive Locationsေတြမွာ Online (or) phone appointment ျဖစ္ေစ (or) အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္(walk-in)ပဲျဖစ္ေစ လြယ္ကူလ်င္ျမန္အဆင္ေျပသလို သြားေရာက္လွဴ ဒါန္းႏိူင္ပါတယ္။ 

ေသြးလွဴ ျခင္းဟာ လူသားတို့ရဲ႔ႀကီးျမတ္တဲ့ၾကင္နာတရား လုပ္ေဆာင္မႈတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ သင့္ေသြးျဖင့္ လူ႔အသက္ကို ကယ္တင္ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္အခါအလိုက္ လွဴ ဒါန္းမႈအတြက္ သင့္ရဲ႔ေသြးက သင့္ေတာ္ခ်င္မွသင့္ေတာ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အကယ္၍ သင္က မၾကာခဏခရီးသြားေနရသူ (သို႔)လတ္တေလာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွျပန္ေရာက္လာသူဆိုရင္ ေသြးမလွဴ ခင္ Health Assessmentလုပ္ကာ သင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိန္မွသာ လာလွဴ ဖို႔ ျပဳလုပ္ပါ။ ေသြးလွဴ သူအေနနဲ႔ သင္ေပးလိုက္တဲ့ေသြးဟာ ေကာင္းမြန္ၿပီး က်န္းမာတဲ့ေသြးျဖစ္မွသာ လူ႔အသက္ကို ကယ္တင္ႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သင့္ေသြးက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးအခိ်ဳ႔(သို႔) ကူးစက္ေရာဂါပိုးသယ္ေဆာင္ထားလၽွင္ ေသြးလက္ခံသူေတြဆီ ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ႔ကာ အႏၱရာယ္ျပဳ ေစႏိုင္ပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ ေသြးမလွဴ ခင္ သင့္က်န္းမာေရး၊ ခရီးသြားျခင္း၊လိင္မႈေရးရာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပုဂၢိဳ လ္ေရးဆိုင္ရာေမးခြန္းမ်ားကို Donor Health Assessment Questionnaire & Declaration Form မွာ ျဖည့္စြက္ၿပီး Registerလုပ္ကာ Queue No. ေပးပါတယ္။ က်န္းမာေရးဆန္းစစ္သူေတြက သီးသန္႔ခန္းထဲမွာ Medical Screeningအေနနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႔ ေဆးမွတ္တမ္း၊ ခရီးသြားလာမႈနဲ႔ ပုဂၢိဳ လ္ေရးရာအခ်က္အလက္မ်ားေမးျမန္းကာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္၊ေသြးေပါင္ခ်ိန္၊ ေသြးခုန္ႏႈန္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ရယူၿပီးေနာက္ ေသြးလွဴ ဒါန္းဖို႔ သင့္ေတာ္ေၾကာင္းအတည္ျပဳ ပါတယ္။ ေဟမိုဂလိုဗင္ပမာဏကိုလည္း လွဴ ႏိုင္ဖို႔ေသခ်ာေအာင္ စစ္ေဆးရပါေသးတယ္။

ထို႔ေနာက္ ေသြးေဖာက္ခန္းထဲ ဝင္ရပါတယ္။ သင့္လက္ေမာင္းကို အရက္ပ်ံနဲ႔ေသခ်ာသန္႔စင္ျပီး ေသြးေၾကာရွာကာ လွဴ ေနစဥ္မွာ မနာက်င္ဖို႔ ထံုေဆးအရင္ထိုးပါတယ္။ test tubesေတြနဲ႔ မိမိေသြးကိုလည္း စမ္းသပ္စစ္ေဆးဖို႔ အနည္းငယ္ထုတ္ယူထားပါေသးတယ္။ ေရာဂါပိုးတစ္ခုခုေတြ႔ရွိပါက လွဴ ဒါန္းသူကို ခ်က္ခ်င္းအေၾကာင္းၾကားသလို ေသြးလက္ခံသူေတြဆီမေရာက္ခင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထားျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္ေသြးထုတ္ယူခ်ိန္က ၅မိနစ္မွ၁၀မိနစ္ထိပဲ ၾကာၿပီး ၃၅၀-၄၅၀မီလီလီတာထိ ထုတ္ယူပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္မရဲ႔ေသြးစီးဆင္းမႈႏႈန္းကေႏွးတဲ့အတြက္ ၁၅မိနစ္ခန္႔အထိ ၾကာသြားပါတယ္။ ေသြးလွဴ ၿပီးေနာက္ ၁၀မိနစ္မွ၁၅မိနစ္အထိ အနားယူဖို႔၊ သံဓါတ္အားေဆးကိုလည္း တရက္ျခားတစ္ၾကိမ္ေသာက္ဖို႔ အႀကံေပးၿပီး အမာရြတ္နဲ႔ အညိဳအမဲမစြဲေစဖို႔ Hirudoid Creamလိမ္းေဆးကိုလည္း ေပးပါတယ္။ နာမနာေမးၿပီး နာက်င္ပါက ေသြးေဖာက္တဲ့ေနရာေပၚကို ေရခဲအိတ္အုပ္ေပးပါတယ္။ ဒ့ါအျပင္ ေသြးလွဴ ၿပီးေနာက္ဂရုတစိုက္ လိုက္နာရမဲ့အခ်က္၁၀ခ်က္ပါ ကတ္တစ္ခု၊Light Refreshmentsသံုးေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ကတ္တစ္ခုနဲ႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေသြးလွဴ ႏိုင္မဲ့ ေန႔ရက္ပါကတ္တစ္ခုကိုလည္း ေပးပါတယ္။ မျပန္ခင္မွာ  ပဲပုပ္ေစ့ဟင္းခ်ိဳ ၊ အေအးတစ္ခုခု၊ မုန္႔တစ္ခုခုကို ေကာင္တာမွာ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။

ကၽြန္မေသြးလွဴ တဲ့ေန႔က ကၽြန္မေမြးေန႔မွာျဖစ္လို႔ ပံုပါအတိုင္း ေသြးအုပ္စုသေကၤတအကၡရာမ်ားျဖစ္တဲ့ A,B,AB,O ဒီဇိုင္းပံုပါ စာရြက္တြဲပင္ခ်ိတ္ပါဗူးကို ေမြးေန႔လက္ေဆာင္အျဖစ္ေပးပါတယ္။

ေသြးလွဴ ဒါန္းဖို႔ မသင့္ေတာ္တဲ့သူမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

• လိင္ဆက္ဆံမႈ တစ္ဦးထက္ပိုတဲ့သူမ်ား၊ မိန္းမလိုက္စားသူမ်ား၊
• မူးယစ္ေဆးကို ကိုယ္တိုင္ထိုးသြင္းသူမ်ား၊
• လိင္တူအမ်ိဳးသားအခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံသူမ်ား၊
• ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ အသက္ေမြးသူမ်ား၊
• အသည္းေရာင္ေရာဂါေဝဒနာရွင္မ်ား၊ကာလသားေရာဂါ(Syphilis)နဲ႔ ဌက္ဖ်ားေရာဂါရွိသူမ်ား၊
• HIV/AIDSေရာဂါပိုးရွိသူေတြနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမိသူမ်ား (၄င္းတို႔မွာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္း၊ လည္ပင္း၊ဂ်ိဳင္းၾကားနဲ႔ ေပါင္ၿခံၾကားမွာ အၾကိတ္ထလာျခင္းနဲ႔ ဝမ္းမၾကာခဏသြားျခင္းစတဲ့ လကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါတယ္။)

HIVကူးစက္ခံရေသာအခါ ၄င္းကိုယ္ခႏၶာမွ ေရာဂါပိုးကိုတံု႔ျပန္ဖို႔ Antibodiesထုတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာမွ HIV Antibodiesအလံုအေလာက္ထုတ္လုပ္ႏိုင္မႈ ရွိမရွိကို HIV testျဖင့္ ဆန္းစစ္ပါတယ္။ ၁လမွ၃လအထိၾကာတတ္ၿပီး ၄င္းအခ်ိန္ကာလကို Window Periodလို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ က်န္းက်န္းမာမာလဲရွိၿပီး Test resultကလည္း Negativeပဲ ျပပါလိမ့္မယ္။ သင့္ရဲ႔ ေသြးလမ္းေၾကာင္းမ်ားမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဆိုပါHIVပိုးသူးစက္ခံရတဲ့အေစာပိုင္းကာလအပိုင္းအျခားအတြင္းမွာ ေသြးလွဴ ဒါန္းမဲ့သူမ်ားဟာ ေသြးလက္ခံသူေတြဆီ ေရာဂါပိုးကို ကူးစက္ပ်ံံ႔ပြားေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ သင့္ေသြးဟာ အျခားသူေတြကို ထိခိုက္အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ သံသယရွိလၽွင္ ေသြးမလွဴ ပါနဲ႔။ တာဝန္သိစိတ္ရွိၿပီး  မွန္ကန္တဲ့အရာကိုသာ လုပ္ပါ။ သင့္ရဲ႔ေရာဂါပိုးရွိတဲ့ေသြးက အသက္မကယ္ဘဲ လက္ခံသူကို ေဝဒနာပိုဆိုးေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႔။ ကိုယ့္က်န္းမာေရးေကာင္းဖို႔၊ ကိုယ္ေရာဂါပိုးရွိမရွိသိဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ အျခားသူကို ေရာဂါမပ်ံံ႔ပြားေစပါနဲ႔။ ျမန္မာျပည္မွာလည္း ဒီနည္းကို အသံုးျပဳ၍ တိတိက်က်စီစစ္လၽွင္ ေသြးလက္ခံသူေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ကင္းၿပီး ပိုမိုယံုၾကည္စိတ္ခ်ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြးမိရင္း မိမိရဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳ ကို မၽွေဝလိုက္ပါတယ္။