Hazeဆိုသည္မွာ ေလထုထဲရွိ ေရခိုးေရေငြ႔မ်ားသိပ္သည္းရာမွ စြတ္စိုထိုင္းမႈိင္းမႈမ်ားၿပီး ဖုန္မႈန္႔၊မီးခိုးေငြ႔နဲ႔ ေရခိုးေရေငြ႔ အျဖစ္ ေလထုထဲပ်ံ႔ႏွံ႔ကာ အျမင္မႈန္ဝါးေစပါတယ္။ ထိုသို႔ျဖစ္ရျခင္းရဲ႔ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမွာ လၽွပ္စစ္စြမ္းအင္လည္ပတ္ရန္အတြက္ စက္ရံုၾကီးမ်ား၊ ကုန္ထုတ္စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ ယာဥ္အမ်ားအျပားနဲ႔ အထြက္ႏႈန္းတိုးေအာင္ အဆင့္ျမင့္ထြက္ကုန္ျဖစ္ေစရန္ ေနာက္ဆံုးေပၚဓါတု၊ဇီဝနည္းပညာသံုး၍ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ျခင္းမွ ထြက္လာတဲ့ညစ္ညမ္းေသာအရာတို႔မွ ျဖစ္ပါတယ္။ HAZE pollution ျဖစ္ရျခင္းမွာ အျခားတိုင္းျပည္ေလဟာနယ္မွ ျဖတ္သန္းလာၿပီးေနာက္ ေလထုသိပ္သည္းဆနဲ႔ ပါဝင္မႈပမာဏမွာ သတ္မွတ္ပမာဏႏႈန္းထားထက္ သာလြန္မႈရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္၊ ၾသစေျတးလ်နဲ႔ ဥေရာပတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔တဲ့ေႏြရာသီမွာ ေတာမီးေလာင္ရာမွ စတင္ျဖစ္ပြားၿပီး အေရွ႔ေတာင္အာရွႏိုင္ငံတြင္ အထူးသျဖင့္ ေမလနဲ႔ေအာက္တိုဘာလၾကား အခ်ဳ႔ိတိုင္းျပည္မ်ားမွာ ေတာရွင္းဖို႔ သစ္ေတာမ်ားမီးရိႈ႔ရာမွ ဆိုးရြားေသာ ထပ္တလဲလဲဲျပႆသ နာမ်ား ႏွစ္စဥ္ၾကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္။
တိုင္းျပည္တခုစီမွာ ေလထုစံႏႈန္းအေျခအေနကို တိုင္းတာတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ကိန္းညႊန္း ကိုယ္စီရွိၾကပါတယ္။ မိမိတိုင္းျပည္ရဲ႔ ေနာက္ဆံုးရေလထုပမာဏအေျခအေနအတြက္ သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးအာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းမွ ၿကိဳတင္သတိေပးႏိႈးေဆာ္ခ်က္မ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရပါမယ္။ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအသီးသီးမွ ေအာက္ပါဝက္ဆိုဒ္ကေန စစ္ေဆးၾကည့္ပါ။
|
Pollutant Standards Index(PSI)ညစ္ညမ္းမႈစံႏႈန္းျပကိန္းညႊန္းဆိုသည္မွာ အခ်ိန္မီ၊တိက်၊အလြယ္တကူနားလည္ႏိုင္တဲ့ ေန႔စဥ္ေလထုပမာဏအေျခအေနျပ သတင္းအခ်က္အလက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဇယားကိုၾကည္႔ပါ။
၂.၅မိုက္ခရိုမီတာထက္ေသးေသာ မႈန္မႊားတဲ့အမႈန္အပါအဝင္ ၁၀မိုက္ခရိုမီတာအရြယ္ထက္ငယ္ေသာ ေလထဲပ်ံ႔ႏွံ႔ေနတဲ့ အစိုင္အခဲနဲ႔အရည္အပိုင္းအစမ်ားစုေပါင္းကာ အဆုတ္ထဲသို႔ နက္ရႈိုင္းစြာထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဆိုပါေသးငယ္မႈန္မႊားတဲ့အရြယ္အစားေၾကာင့္ ေလထဲတြင္ ၾကာရွည္စြာေနႏိုင္ကာ အကြာအေဝးရွည္လ်ားစြာ ျဖတ္သန္းေရာက္ရွိၿပီး တိရစၦာန္မ်ားနဲ႔ လူသားမ်ားက ရွဴၽ ရွိက္ဖို႔အခြင့္အလမ္းပိုမိုရရွိေစပါတယ္။ ရွဴ မိပါက ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲဝင္ၿပီး တစ္ရွဴ းေတြက စုပ္ယူလိုက္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ အျခားျဒပ္စင္ေမာ္လီက်ဴ းမ်ားနဲ႔ေပါင္းစပ္ၿပီး(ဥပမာ- LDLလို႔ေခၚတဲ့ မေကာင္းတဲ့ကိုလက္စေရာနဲ႔ဓါတ္ျပဳကာ ေရာင္ရမ္းေစပါတယ္။
|
ေလထုညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ က်န္းမာေရးအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ
|
|||
|
PSI
|
က်န္းမာေရး ျပ အုပ္စု
|
က်န္းမာေရးအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ
|
ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား
|
|
၅၀အထိ
|
ေကာင္း
|
မရွိ
|
မရွိ
|
|
၅၁-၁၀၀
|
အသင့္အတင့္
|
မရွိ(သို႔) ကန္႔သတ္ေသာ ေယဘူယ်လူဦးေရအတြက္
|
မလိုအပ္
|
|
၁၀၁-၂၀၀
|
မက်န္းမာ
|
ဓါတ္မတည့္သူမ်ားအတြက္ သင့္တင့္တဲ့ လကၡဏာျပၿပီးက်န္းမာတဲ့လူေတြကိုလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။
|
ႏွလံုုးနဲ႔အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေဝဒနာ အနည္းငယ္ရိွသူမ်ား ကိုယ္လက္
လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အျပင္ထြက္ျ ခင္းကို ေလၽွာ့ပါ။
|
|
၂၀၁-၃၀၀
|
အလြန္မက်န္းမာ
|
ထူးျခားတဲ့လကၡဏာမ်ား-ႏွလံုးနဲ႔အဆုတ္ေဝဒနာရွင္မ်ားမွာခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွားမႈ
(သို႔) ေလ့က်င့္ခန္းစြမ္းေဆာင္မႈ ခံႏိုင္ရည္ေလ်ာ့က်ျခင္း၊က်န္းမာေရးေကာင္းသူအုပ္စုတြင္
အထြေထြေရာဂါလကၡဏာအခ်ိဳ႔ ျပသျခင္း။
|
အသက္ၾကီးသူမ်ားနဲ႔ ဖ်ားနာသူမ်ား အိမ္ထဲမွာပဲေနၿပီးကိုယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္းေလၽွာ့လုပ္ပါ။အလြန္အမင္း
ျပင္ပ လႈပ္ရွားမႈျပဳလုပ္ျခင္းကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
|
|
၃၀၀ေက်ာ္
|
အႏၱရာယ္
|
ရွင္းလင္းထူးျခားတဲ့ ျပႆနာအျပင္ ေရာဂါကနဦးအစ သြင္ျပင္လကၡဏာျပသကဲ့သို႔
ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈ (သို႔) ေလ့က်င့္ခန္းစြမ္းေဆာင္မႈ ခံႏိုင္အား ေလ်ာ့က်ႏိုင္ျခင္း။
က်န္းမာေရးအုပ္စုျပကိန္းညႊန္း ၄၀၀ထက္ေက်ာ္လြန္လာရင္ ဖ်ားနာသူမ်ားနဲ႔ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ား
ေကာင္းမြန္စြာ မကုသလၽွင္ အရြယ္မလြန္မီ ေသဖို႔ အလားအလာရွိျခင္း၊ က်န္းမာသူမ်ားအေနနဲ႔
သာမန္လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳး ကိုေတာင္ မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ လကၡဏာမ်ားပင္ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
|
သက္ၾကီးရြယ္အိုနဲ႔ ဖ်ားနာသူမ်ား
အိမ္မွာပဲေနၿပီး ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈကို ေရွာင္ပါ။ ၄၀၀ထက္ေက်ာ္ပါက ျပင္ပထြက္ျခင္းကို
ေရွာင္ပါ။ လူတိုင္း အိမ္ထဲမွာ ေနၾကပါ။ျပတင္း၊ တံခါးမ်ားအားလံုးကို ပိတ္ပါ။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈကို
အကန္႔အသတ္နဲ႔ လုပ္ပါ။
|
လတ္တေလာေလ့လာမႈအရ သူတခုတည္းျဖစ္ေစ(သို႔)တျခားေလထုညစ္ညမ္းမႈအရာနဲ႔ျဖစ္ေစ ထိေတြ႔မိပါက အရြယ္မတိုင္ခင္ ကြယ္လြန္ျခင္း၊ အသက္ရွဴၾကပ္ျခင္း၊ပန္းနာရင္ၾကပ္ကို ဆိုးရြားေစျခင္း၊ ေဆးရံုတက္ေရာက္မႈပိုမ်ားလာျခင္းႏွင့္ အေရးေပၚခန္းတြင္ စစ္ေဆးစမ္းသပ္ျခင္း၊ ကေလးမ်ားမွာ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါလကၡဏာမ်ား အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အျဖစ္အမ်ားဆံုးကေတာ့ ကေလးငယ္မ်ား၊ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ားနဲ႔ နာတာရွည္အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းေဝဒနာသည္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ဓါတ္မတည္႔မႈ၊ Hazeျပင္းထန္မႈနဲ႔ ထိေတြ႔မႈၾကာခ်ိန္ေပၚ မူတည္ၿပီး ေအာက္ပါဆိုးက်ိဳးမ်ား အခ်ိန္ကာလအနည္းငယ္အတြင္း ၾကံဳရတတ္ပါမယ္။
-မ်က္စိယားယံျခင္း၊ မ်က္ရည္က်ျခင္း၊ မ်က္စိေယာင္ရမ္းျခင္း။
-ႏွာရည္ယိုျခင္း၊ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ခၽြဲသလိပ္မ်ားႏွာေခါင္းထဲႏွင့္လည္ေခ်ာင္းထဲတြင္ စုပံုေနျခင္း၊
-လည္ေခ်ာင္းယားျခင္း၊ အာေခါင္ေျခာက္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း(သို႔) ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း။
-ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ စိတ္ဖိစီးျခင္း။
-အဆုတ္စြမ္းေဆာင္ရည္ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းခုခံႏိုင္မႈကို ေလ်ာ႔က်ေစျခင္း။ ရင္ေခါင္းနာ(သို႔) အဆုတ္ေရာင္ျခင္း။
သို႔ေသာ္ အိမ္ထဲမွာပဲေနၿပီး Haze နဲ႔ထိေတြ႔မႈ သိပ္မရွိရင္ အထက္ပါလကၡဏာမ်ားမွာ မျပင္းထန္ပဲ အနည္းငယ္သက္သာေလ်ာ႔ပါးေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားမွာ ၾကာရွည္စြာ ထိေတြ႔မိရင္ ရႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္အက်ိဳ းဆက္အခ်ိဳ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
- ႏွလံုးေရာဂါအခံရွိသူမ်ားမဟုတ္တဲ့ လူၾကီးေတြကို အဆိုပါမီးခိုးမႈန္ေတြနဲ႔ ၾကာၾကာထိေတြ႔ခိုင္းၿပီး PM2.5 readingsျဖင့္ တိုင္းတာၾကည္႔ရာ တၿမိဳ႔ ထဲေနၿပီး မီးခိုးမႈန္ထိေတြ႔မႈမရွိသူေတြထက္ ေသြးလႊတ္ေၾကာထူႏႈန္းပိုျမန္လာေၾကာင္း ႏႈိင္းယွဥ္ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အမႈန္ေလးေတြက အခ်င္း၂.၅မိုက္ခရိုမီတာ(သို႔)ပို၍ေသးငယ္ႏိုင္ၿပီး အီလက္ထရြန္မိုက္ခရိုစကုပ္ျဖင့္သာ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အခ်င္း၁၀မိုက္ခရိုမီတာ(သို႔)၄င္းထက္ေသးငယ္တဲ့ ဖုန္မႈန္႔၊ ဆံခ်ည္မၽွင္တမၽွင္ေတြထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ေသးငယ္မႈန္မႊားလို႔ အဆုတ္ထဲ အလြယ္တကူဝင္ေရာက္နိုင္ပါတယ္။ ၾကာၾကာထိေတြ႔မႈမ်ားေလ ေသြးလည္ပတ္မႈစံနစ္ပံုမမွန္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေလ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
- ႏွလံုးေရာဂါရွိသူမ်ား ၾကာၾကာထိေတြ႔ပါမ်ားရင္ ေသဆံုးဖို႔ အႏၱရာယ္ပိုမ်ားၿပီး လအနည္းငယ္မွ ႏွစ္အနည္းငယ္အထိသာ ဘဝသက္တမ္းတိုသြားေစပါတယ္။
- အဆိုပါအမႈန္ေတြထဲတြင္၁၀ ပတ္ၾကာ ေနထိုင္သြားလၽွင္ အသည္းမွာ အမာရြတ္မ်ားလာကာ ဇီဝျဖစ္စဥ္ပ်က္ျပားၿပီး အသည္းစြမ္းေဆာင္ရည္ေလ်ာ့က်လာပါလိမ့္မယ္။
- အဆိုပါညစ္ညမ္းေလထုဟာ အင္ဆူလင္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိၿပီး ေရာင္ရမ္းျခင္းနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ ျဖစ္ဖို႔ အားေပးပါတယ္။
- အိမ္ထဲေနသူမ်ားနဲ႔ ယာဥ္ထိန္းရဲမ်ားရဲ႔ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းေရာဂါကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာၾကည္႔ရာ ယာဥ္ထိန္းရဲမ်ားမွာ သူတို႔ရဲ႔တာဝန္ေၾကာင့္ မီးခိုးမႈန္ေတြနဲ႔ထိေတြ႔မႈမ်ားတဲ့အတြက္ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါနဲ႔ အဆုတ္စြမ္းရည္က်ဆင္းမႈကို ပိုမိုျဖစ္ပြားလြယ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။ လူၾကီးေတြမွာ ႏွာေခါင္းေျမွးေရာင္ရမ္းျခင္းနဲ႔ ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ား အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ဖ်ားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
- ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား အလိုအေလ်ာက္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျခင္း၊ ေပါင္မမီကေလးငယ္ေမြးျခင္း၊ကိုယ္အဂါၤခ်ိဳ႔ ယြင္းျခင္းနဲ႔ ကေလးအေသေတြ ေမြးတတ္ပါတယ္။
- အျပင္ထြက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား အထူးသျဖင့္ အားကစားလႈပ္ရွားမႈကို ေရွာင္ပါ။
- သင့္အိမ္နဲ႔ရံုးခန္းထဲသို႔ မီးခိုးမႈန္ေတြမဝင္ႏိုင္ေအာင္ ျပတင္းေပါက္နဲ႔တံခါးေပါက္အားလံုးကို ပိတ္ထားပါ။ ေလေအးစက္အဲကြန္းရွိရင္ ဖြင့္ထားေပးပါ။ ရာသီဥတုကလည္း အလြန္ပူေနမယ္၊ အဲကြန္းလဲမရွိရင္ေတာ့ ေလဝင္ေလထြက္မရွိတဲ့အတြက္ အသက္ရွဴ ၾကပ္ကာ အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ တျခားအရိပ္ရမဲ့နည္းလမ္းကို ရွာပါ။
- အမႈန္မ်ားကို သန္႔စင္စစ္ထုတ္ဖယ္ရွားဖို႔ ကိုယ့္အိမ္အရြယ္အစားေပၚမူတည္ၿပီး ေလသန္႔စင္စက္အမ်ိဳးအစားကို ေရြးခ်ယ္အသံုးျပဳပါ။
- အဲကြန္းမ်ားကို ပံုမွန္ေဆးေၾကာျခင္းနဲ႔ ဆားဗစ္စင္းလုပ္ပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အမႈန္ေတြက အဲကြန္းအေပါက္ေတြထဲမွာ ဝင္ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။
- ႏွလံုးနဲ႔ရင္ၾကပ္ေဝဒနာရွင္မ်ား.ေဆးကိုပံုမွန္ေသာက္ေပးပါ။ အသက္ရွဴ မရေတာ့ရင္ေတာ့ ေဆးရံုကို ခ်က္ခ်င္းသြားပါ။
- ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ လတ္ဆတ္တဲ့သစ္သီးဝလံနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ ၄င္းတုိ႔ဟာ အေရျပားနဲ႔အဆုတ္ကေနစုပ္ယူၿပီး ခႏၶာကိုယ္မွ အဆိပ္အေတာက္ကို ဖယ္ထုတ္ေပးျခင္းကို ကူညီေပးပါတယ္။ ေကာ္ဖီနဲ႔ အရက္ကို ေလၽွာ႔ေသာက္ပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေရဓါတ္ဆံုးရႈံးမႈကို အားေပးၿပီး ခႏၶာကိုယ္မွ အာဟာရမ်ားကို စြန္႔ထုတ္ေလ်ာ့ပါးေစပါတယ္။
- အိမ္ခန္းထဲေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ဂတ္စ္မီးဖိုသံုးျခင္း၊ မီးလႈံျခင္း၊ဖေယာင္းတိုင္ အေမြးတိုင္နဲ႔ မီးခိုးထြက္ေစေလာင္ေစတဲ့အရာမ်ား မီးရႈိ႔ျခင္းနဲ႔ ထြန္းျခင္းတို႔ကို ကန္႔သတ္စြာ သံုးျခင္း(သို႔) ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
- အျမင္မႈန္ဝါးဆိုးရြားလာရင္ေတာ့ ကားမေမာင္းသင့္ပါ။ public transportကို သံုးပါ။ မေမာင္းမျဖစ္ေမာင္းရရင္ေတာ့ အရွိန္ေလၽွာ့ေမာင္းပါ။ ကားျပတင္းမွန္တင္ၿပီး ေရွ႔မီးဖြင့္ပါ။ လမ္းက်ဥ္းက်ဥ္းေလးကို မေမာင္း၊ မီးပြိဳ င့္ေတြကို မေစာင့္ဘဲ ေက်ာ္ျဖတ္ျခင္းမ်ိဳ းကို ေရွာင္ပါ။ ႏိုးႏိုးၾကားၾကားနဲ႔ ေနပါ။
- အရမ္းဆိုးရြားတဲ့အေျခအေနေရာက္လာၿပီဆိုပါက သင့္ႏွာေခါင္းနဲ႔ပါးစပ္ထဲ ညစ္ညမ္းတဲ့အမႈန္ေတြဝင္ျခင္းမွ စစ္ထုတ္ဖယ္ရွားေပးဖို႔ အျပင္ထြက္ရင္ ႏွာေခါင္းစည္း အုပ္ေပးပါ။ အိမ္ထဲမွာေနလည္း တပ္ထားဖို႔ လိုတဲ့အေျခအေနဆိုရင္ အုပ္ေပးစည္းေပးထားပါ။
No comments:
Post a Comment